Ustalenie/Zaprzeczenie ojcostwa / Ustalenie ojcostwa po śmierci ojca
Zdarza się, że domniemany ojciec nie żyje. Nie oznacza to jednak, że nie można wytoczyć powództwa o ustalenie ojcostwa, a wyrok ustalający ojcostwo będzie miał w takich sprawach istotne znaczenie chociażby dla określenia porządku dziedziczenia.
Zgodnie z art. 84 par. 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i art. 602 kodeksu postępowania cywilnego jeżeli domniemany ojciec nie żyje, powództwo o ustalenie ojcostwa powinno się wytoczyć przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
Postępowanie takie odbywa się zatem niejako dwuetapowo. W pierwszym etapie sąd wyznacza kuratora zastępującego zmarłego w procesie, natomiast w drugim następuje właściwe rozpoznanie sprawy.
W sprawach takich znacznie większym problemem niż kwestie proceduralne może się jednak okazać przeprowadzenie postępowania dowodowego. Także w tych sprawach koronnym dowodem pozostaje bowiem dowód z badań DNA, a znalezienie odpowiedniego materiału porównawczego może nastręczać szereg problemów. W praktyce spotkałem się z następującymi próbami rozwiązania tych trudności:
-
pobranie materiału porównawczego z tkanek zabezpieczonych podczas sekcji zwłok;
-
pobranie materiału porównawczego z preparatów histopatologicznych pobranych w związku z badaniami szpitalnymi;
-
pobranie materiału porównawczego z przedmiotów osobistych (szczoteczki do zębów, grzebienia, maszynki do golenia);
-
pobranie materiału od obojga biologicznych rodziców nieżyjącego domniemanego ojca;
-
pobranie materiału od innego syna nieżyjącego pozwanego (chromosom Y jest dziedziczony w linii męskiej, a zatem w ten sposób można wnioskować o pochodzeniu z tej samej linii męskiej).
Uwaga! Wytoczenie powództwa o ustalenie ojcostwa nie jest możliwe jeżeli ojcostwo jest już ustalone (na skutek np. domniemania pochodzenia ojcostwa od męża matki). W takich wypadkach przed wytoczeniem powództwa o ustalenie ojcostwa konieczne jest uprzednie zaprzeczenie ojcostwa osoby figurującej jako ojciec w akcie urodzenia.